افرای چناری
نام علمی Acer platanoides
خانواده Aceraceae
رویشگاه : اروپا و غرب اسیا
تاج کروی و متراکم ، شاخه ها بزرگ و گسترده . ارتفاع 7.5 تا 18 متر و قطر تاجپوششی 6 تا 15 متر است.رشد سریع و سیستم ریشه عمیق .
پوست تنه قهوه ای بسیار تیره (تقریباً سیاه ) و مضرس است .برگها ساده . متقابل ف چند قسکتی با بریدگیهای عمیق و دارای دندانه های تیز میباشد . درازا و پهنای برگ 7 تا 15 سانتیمتر .
برگها سبز روشن و درخشان .
گلها زرد مایل به سبز ، بصورت خوشه ای است و قبل از باز شدن برگها در بهار ظاهر میشود .
میوه فندقه V بالدار بطول 4 تا 5 سانتیمتر که در تابستان ظاهر و در طول زمستان بر درخت باقی میماند .
در پاییز برگهای زیبای آن منظره باشکوهی را ایجاد میکند و قبل از ریزش به رنگ زرد درخشان در میآید.
بسهولت در هر خاکی در شرایط مساعد و نا مساعد رشد میکند و بنابراین کاربرد وسیع در طراحی باغ دارد .
گرما و سرما را حتی در ارتفاعات تحمل میکند .
در انواع خاکها رشد خوبی دارد ولی بهترین رشد در خاک لومی سبک با زهکش خوب است .مقاوم به خاکهای قلیایی . خشکی را تحمل میکند
زمان هرس زمستان است در نهال جوان شاخه های پایینی حذف میشود و در گیاه بالغ هر ساله هرس و تنک کردن انجام میشود .در غیر این صورت درخت سنگین و شکسته میشود .
به تغذیه خاصی احتیاج ندارد .
آفت این گیاه شته است که برای پیشگیری هر بهار و پاییز با مالاتیون سمپاشی شود .در صورت بروز مجدد آفت سمپاشی تکرار گردد.
توسکا
جنس توسکا (Alnus): جنس توسکا به تيره غان ( Betulaceae) تعلق دارد. ازاين تيره مي توان به دو جنس غان(Betula) وتوسکا (Alnus) اشاره کرد.
ويژگي هاي گياهشناسي تيره غان :
اين تيره داراي درختان تک پايه است که درمناطق معتدل وسرد نيمکرده شمالي انتشار دارد بندرت برخي ازگونه هاي يکي ازجنس هاي آن مانند جنس توسکا درآرژانتين مي رويد . برگهاي درختان اين تيره ساده ، منفرد ، داراي گوشوارک زوداافت وگل هاي آنها تک جنس ودرگروههاي 2، 3 گرزني درکنار هم قرارگرفته اند. ومجموعه هائي به صورت سنبله هاي دم گربه اي به وجود مي آورند . گل نر، داراي 2 تا 4 کاسبرگ ، 2تا 4 پرچم وگل هاي ماده فاقد پوشش با تخمدان زيرين ، دو برچه اي بادوخانه ناقص وفقط داراي يک تخمک تک پوششي است که پس ازرسيدن يک فندقه را تشکيل مي دهد.
ويژگيهاي گياهشناسي جنس توسکا (Alnus)
درختان توسکا ازدرختان سريع الرشد جنگل هاي مرطوب شمال است وگل آذين آنها دراواخر زمستان قبل ازبازشدن برگ شکفته مي شود. اين درختان بيش ازصد سال عمر نمي کند ومنتهاي رشد آنها تا 50 سالگي است . جوانه هاي اين درختان پايک داراست وازاين جهت ازسايردرختان جنگلي متمايزند، دانه هاي آنها کوجک ، بالدار، چند ضلعي وبهرنگ قهوه اي مايل به سرخي است . درختان توسکا اگر به طور منفرد وتک برويند در15-20 سالگي بارور مي شوند ولي درجنگل هاي انبوهن از35 سالکي بارور مي شوند. توسکا درايران داراي دو گونه ايست که درجنگل هاي خزرمي رويند وهردو آنها داراي نامهاي محلي واحدي است وعبارتست از: توسر( درگيلان ) ، سياه توسه ، وسفيد توسه ( درلاهيجان ) توسکا ( درمازندران وگرگان ) ، رزدار ( درآستارا وطوالش ) بطوريکه ديده مي شود غالب نام ها ازواژه توسکا مشتق شده است ووجه تسميه آنرا به واسطه شباهت ميوه هاي آن به توت کال مي دانند درختان اين جنس درهمه خاکها بجزخاک هاي گچي رشد مي کنند ولي درمناطق مرطوب رشد بهتري دارند. درجريان عادي هرس انجام نمي گيرد . چوب هاي سخت آن درزمستان بريده مي شوند وبذرآنها راهنگامي که رسيده اند مي کارند. اين جنس داراي دوگونه مهم توسکاي قشلاقي وييلاقي مي باشد.
الف : گونه توسکاي قشلاقي Alnus glutinosa
ویژگی های گیاهشناسی:
برگهاي اين درخت پهن وزبر وقاعده پهنک آن گوشه دار است . وتقريبا برگهاي آن گرد يا تخم مرغي وابعاد آن 10-5 * 7-3 سانتيمتر وپايک آن داراي سه سانتيمتر طول است وداراي مخروط چوبي وبزرگ مي باشد چسبناک بودن جوانه ها ومخصوصا شکل برگ وقاعده گوه اي آن ، درخت توسکاي قشلاقي راازگونه ديگر مشخص مي سازد ازمشخصات آن اين است که پهنک برگ درقسمت آزاد خود ، به طور قرينه دردو طرف رگبرگ اصلي ، فرورفتگي محسوس دارد وبه علاوه درقسمت قاعده ، عاري ازدندانه است. شاتوه هاي نروماده اين درخت ، هردو درپائيز ظاهرمي شودوگل هاي سبز يا سبز مايل به قرمز آنها ، قبل از ظاهرشدن برگ يعني دراواخر زمستان شکفته مي شود وميوه هاي آن داراي دو بال خشن وخيلي باريک است .
اين درخت بومي اروپا وآسياي شمالي است وواريته اي ازآن درجلگه هاي ساحلي درياي خزرمي رويد . توسکاي قشلاقي درترکيه وقفقاز وطوالش وايران انتشار دارد ودرايران درجلگه هاي درياي خزر مي رويد ومي توان گفت اولين درختي است که درساحل درياي خزر ظاهرمي شود وتا ارتفاع 1000 متر درولي آباد بالا مي رود. ارتفاع آن درشرايط مساعده 30-25 متر وقطر آن به يک متر مي رسد جاي رويش اين گونه بين رشت ولنگرود ، ولي آباد ، نوشهر، جزيره ميان پشته است.
خواص درماني :
پوست درخت به علت دارابودن تانن ، اثرقابض ومقوي دارد. براي برگ آن نيزاثر معرق ومدرکرم کش وخشکانيدن ترشحات شيرقائل اند. ازجوشانده 30-40 گرم پوست گياه دريک ليتر آب ، دراستعمال خارج به صورت غرغره يا حمام موضعي جهت رفع درد گلو، آنژين هاي ساده ، زخم مخاط دهان ، التهاب وافتادگي لثه هاي دندان وورم مزمن لوزتين استفاده مي توان کرد. اين جوشانده را به صورت شستشو نيز مي توان جهت رفع ترشحات زنانگي به کاربرد. جوشانده برگ درخت نيز به صورت حمام موضعي جهت رفع دردهاي عصبي به کار مي رود. پوست درخت را جهت مصارف درماني بايد دراوائل اسفند ماه ازدرخت جدا کرد.
اهميت اقتصادي :
پوست وچوب آن داراي تانن ويک ماده رنگي قرمز است که به مصادف رنگرزي ودباغي مي رسد. ب) توسکاي ييلاقي Alnus subcordata
ويژگي هاي گياهشناسي :
شکل برگ هاي اين درخت کشيده ، درانتها تيز ولي درقاعده قطبي شکل است وبه آساني ازگونه قبلي تشخيص داده مي شود. دانه آن تخم مرغي پهن با بال باريک است. شاخه هاي جوان وپشت بگر ودم بگر اين درخت داراي کرکهاي مخملي است وبذرآن سبک وبالداراست .
خاستگاه ورويشگاهها :
اين درخت بومي اروپا وخاورميانه است ودراغلب جنگل هاي شمال ايران وجنگل هاي خزر درنقاط مرطوب وقعر دره ها وجود دارد وازقسمت هاي ساحلي وجلگه تا ارتفاع 2000 متر بالا مي رود. بيشتر درحاشيه دره ها ورودخانه ها، کنار چشمه هاي دائمي آب ، برکه هاي طبيعي وجنگل هاي مه گير راش ديده مي شود. رويشگاه اين درختان عبارتند از : طالش ، بندرگز ، جنگل هاي رشت ، گرگان ، زيارت ، هشتپر، خلخال ، نوشهر ، پائين بند، غالب جنگل هاي شمال ايران وچالوس
استفاده درمنابع طبيعي:
ريشه توسکا داراي برجستگي هاي صورتي رنگي است که محل تجمع واتصال قارچ Frankia alni ازآتينومايست ها با ريشه است که اين همزيستي دراصلاح وافزايش ذخيره مواد غذائي وتثبيت ازت خاک بسيار موثراست.
نقش توسکا به عنوان گونه پيشاهنگ وپرستار دراحياءجنگل هاي مخروبه :
توسکاي ييلاقي ، پلت ، ون ، خرمندي وملج ازمعروفترين گونه هاي درختي شباهنگ بادامننه بردباري گسترده درتحمل شرابط رويشگاهي جنگل هاي شمال ايران مي باشند. توسکاي ييلاقي وگونه هاي پيشرو نام برده به علت نياز اکولوژيک خود ، درگروههاي کوچک با نظم مکاني وزماني ، به صورت يک نظام اکولوژيک نابالغ ومنقطع دررسيدن اجتماعات به يک نظام بالغ وپايدار، دراحياي مجدد اکوسيستم هاي مختلف تخريب يافته جنگل هاي شمال نقش بسيار باارزشي دارند. ازطرفي درراشستان ها توسکاي ييلاقي درمقايسه با سايرگونه هاي پيشگام رشد خود را تا اواخر پائيز ادامه مي دهد. درطي اين زمان بذور راش چون قبلا درمحل پراکنده شده اند درزيرپوشش انبوه توسکاي ييلاقي ودرپناه آن جوانه زده وتحت حمايت آنها رشد مي کنند ودراين مرحله توسکاي ييلاقي به عنوان يک درخت پرستار نقش مهمي ايفا مي نمايد علاوه برموارد فوق الذکر ، توسکا درتثبيت ازت وافزايش حاصلخيزي خاک ودرپايداري وتثبيت خاک کناررودخانه نيز بسيار حائز اهميت مي باشد. وازطرفي تک پايه هاي توسکا داراي تنه اي مستقيم ، بدون خميدگي وبا کمترين درصد شاخه دواني برروي تنه است که اين خاصيت ازنظرتکنولوژي چوب بسيار مهم است. درمنابع موجود دو گجونه ديگر به چشم مي خورد که عبارتند از : Alnus orientalis که ازخصوصيات آن دمبرگ دراز وميوه فاقد بال ذکر شده است وبه نظرمي رسد زيرگونه يا واريته اي از Alnus subcordata بايد به شمار آيد . وديگري Alnus cordifolia که با توجه به صفات مذکور درمنابع موجود نمي تواند گونه قابل قبولي شناخته شود.
اهميت اقتصادي :
چوب توسکا ارزش صنعتي فراوان دارد وازآن درساختن در، پنجره ، مبل واثاث خانه استفاده مي نمايند.افرای سیاه یا افرای زبان گنجشک
Acer negundo
Aceraceae
موطن: شرق و مرکز آمریکای شمالی
کاربرد آن در فضای سبز: پوشانندگی ، کنترل فرسایش خاک ،نتیجه فوری بدلیل رشد سریع است.
کم عمر ، رشد سریع ، مقاومت به خشکی ،کم نیاز به آب
ارتفاع : 15 تا 20 متر
قطر تاج پوششی :20 تا 30 متر
پوست تنه قهوه ای مایل به خاکستری و نازک با ترکه های توری شکل .
رنگ برگها سبز کدر که در پاییز به رنگ زرد درمیاید .
گل کوچک و سبز رنگ ، ارزش زینتی ندارد .میله پرچم طویل و قرمز آن در اوایل فروردین ظاهر شده و تاج درخت به رنگ قرمز دیده میشود .
میوه فندقه بالدار دوتایی بطول 4 تا 5 سانتیمتر به شکل V بالدار بصورت خوشه های آویزان در تابستان ظاهر شده و در زمستان بر روی شاخه میماند
سیستم ریشه عمیق
گرما و سرما را حتی در ارتفاعات بالا و آب و هوای خشک و نیمه خشک را تحمل میکند .در نواحی مرطوب شکننده و ناموزون میشود .
به تابش نور خورشید مقاوم ،ولی باید از جریان شدید باد محافظت شود .
هرگز درخت را پس از شروع فصل رشد در بهار هرس نکنید چون شیره ی گیاهی در محل زخم بیرون میریزد
هرس در اواسط تا اواخر زمستان
آبیاری بسته به شرایط فصل و محیط متغیر ، اما بطور کلی ماهی یکبار انجام گیرد.
از آفات آن شته است که برای مبارزه از حشره کشهای تماسی استفاده میگردد . نیکوتین، لیندن یا مالاتیون.
نوعی گال هم موجب پژمردگی گل و شاخه ها و در نهایت مرگ درخت میشود که درمانی برای آن وجود ندارد .بهتر است درصورت مشاهده درخت را قطع کرده ، خاک بستر را با محلول بوردو ، ضدعفونی کرد .افرای برگ پنجه ای – افرای ژاپنی
نام علمی : Acer palmatum
خانواده : Aceraceae
موطن: ژاپن ، کره
کاربرد: تک درخت در چمن ، مجاورت جویبار و پاسیو و گلدان .
درختی کوچک .شاخه های موزون ، شکیل ،پوست تنه قهوه ای مایل به خاکستری. برگها سبز روشن با بریدگیهای عمیق ، ظریف و کوچک که قبل از ریزش در پاییز به رنگ قرمز تند در می آید .واریته های گوناگون دارد . برخی دارای برگهای نخ مانند با بریدگیهای عمیق و گروهی برگهای زرد تا برنزی ، سرخ تا بنفش دارند .
ارتفاع : 3 تا 7 متر
قطر تاج پوششی : 2.5 تا 9متر
میوه ها فندقه بالدار به شکل V بطول 2 سانتیمتر ، در تابستان ظاهر و در طول زمستان روی شاخه باقی میماند .
سیستم ریشه : سطحی ولی فاقد ریشه های تهاجمی
آب و هوا : گرما را حتی در ارتفاعات بالا تحمل میکند ولی باید از تابش مستقیم نور خورشید و باد محفوظ داشت. مکان نیم سایه و محفوظ از باد .
خاک : لومی مرطوب با زهکش خوب که مقدار زیادی هوموس به آن اضافه شده باشد .
زمان هرس : زمستان .هرس فرم یا فرم طبیعی خود را حفظ کند
آبیاری : به رطوبت زیاد احتیاج دارد و خشکی اصلاً نمی پذیرد .
آفات و بیماریها : شته . در صورت نیاز از حشره کشهای تماسی فسفره نظیر مالاتیون به میزان یک در هزار استفاده گردد .
بیماریهای قارچی هم سبب پژمردگی برگها و در نهایت خشک شدن درخت میشود که درخت آلوده باید قطع گردد و سوزانده شود و بستر کشت را با محلول بوردو ضد عفونی کرد .
سه رنگنام علمي : Photinia spp
نام تيره : Rosaceae
نام انگليسي : Christmas Berry
نام علمي سه رنگ از لغت يوناني Photieinos به معناي درخشان اقتباس و بعلت براق بودن برگهاي آن به اين نام مرسوم شده است. اين درخت بومي چين بوده وداراي حدود 60 گونه است، گاهي بواسطه شباهتي كه با درخت جل دارد با آن اشتباه ميشود.شامل درختان و درختچههاي هميشه سبز يا خزان شونده ايست كه براحتي رشد ميكنند. برگها ساده و بطور متناوب و برنگ سبز تيره مي باشند. گلها كوچك و سفيد رنگ هستند كه در بهار ظاهر ميشوند. اغلب گونههاي اين جنس ميوههاي كوچك قرمز يا سياه زينتي دارند كه در پاييز و زمستان توليد ميشوند.
نيازها :
اين گياه مقاوم به سرماي شديد است ولي بايد از بادهاي سرد قوي و يخبندان طولاني محافظت شود. رشد متوسط داشته و نياز به آفتاب يا كمي سايه، خاك گرم ولي نه زياد سنگين و زهكشي شده و آبياري مرتب و متوسط دارد. گونههاي هميشه سبز آن در خاكهاي گچي رشد خوبي دارند ولي گونههاي خزان پذير آن به خاك خنثي يا اسيدي نياز دارند.
روش تكثير :
ـ كاشت بذر در فصل بهار و در شاسي سرد (گونه هاي خزان دار را ميتوان در پاييز كاشت)
ـ تهيه قلمه نيمه خشبي در اوايل تابستان از گونههاي هميشه سبز و خزان پذير
ـ تهيه قلمه خشبي در پاييز از گونههاي خزان پذير
ـ پيوند بر روي پايههاي درخت به در بهار
هرس :
اين گياه نياز به هرس خاصي ندارد. فقط شاخه هاي اضافي در طول دوره رشد حذف ميشود تا فرم زيباي آن حفظ شود.
معرفي گونهها :
سه رنگ چيني ( P.serrulata (Chiness Photinia
درخت يا درختچه هميشه سبز است كه تا ارتفاع 10 متر و گستردگي 4 متر رشد ميكند. موطن اصلي آن چين است. برگهاي بيضي شكل جوان آن قرمز و شفاف بوده و پس از رشد كامل سبز تيره ميگردند. گلهاي كوچك سفيد آن از اواسط يا اواخر بهار تا اواسط تابستان ظاهر مي شوند و ميوههاي قرمز رنگ توليد ميكنند.
P.villosaدرختي كوچك و يا درختچهاي خزان پذير است كه تا ارتفاع 5 متر و گستردگي 3 متر رشد ميكند. موطن اصلي آن ژاپن، چين و كره است. برگهاي جوان آن برنزي بوده و سپس سبز تيره ميشوند و در فصل پاييز به قرمز ـ نارنجي تغيير رنگ ميدهند. گلهاي سفيد در اواسط بهار ظاهر شده و ميوههاي قرمز رنگ توليد ميكنند. اين گونه خاك اسيدي را ترجيح ميدهد.
سه رنگ ژاپني (P . glabra (Japanese photinia
درختچهاي است هميشه سبز كه تا ارتفاع 10 متر و گستردگي 4 متر رشد ميكند. برگهاي تخم مرغي شكل آن حدود 7 سانتيمتر طول دارند. برگهاي جوان آن برنزي بوده و سپس سبز تيره ميشوند. گلهاي سفيد و معطر آن از اواخر فصل بهار ظاهر ميشوند وميوههاي قرمز توليد شده در نهايت سياه رنگ ميگردند. موطن اصلي آن ژاپن است.
P. Fraseri (Fraser Photinia
درختچهاي است هميشه سبز و مقاوم به سرما ( تا 18 ـ درجه سانتيگراد) كه تا ارتفاع 5 متر رشد ميكند. برگهاي بيضي شكل جوان آن برنزي و بطول 12 سانتيمتر هستند، سپس سبز تيره ميگردند. گلهاي سفيد آن در بهار ظاهر ميشوند.
P. arbutifolia (California toyon
درختي هميشه سبز است گاهي تا ارتفاع 10 متر رشد ميكند. برگهاي دوكي شكل، سفت و چرم مانند آن 5 تا 10 سانتيمتر طول دارند. گلهاي سفيد آن در بهار ظاهر ميشوند و ميوههاي قرمز براق توليد ميكنند.
P. beauverdiana
درختچهاي خزان پذير است كه تا ارتفاع 9 متر رشد ميكند، برگهاي بيضي شكل آن حدود 13 ـ 5 سانتيمتر طول دارند. گلهاي سفيد آن در بهار ظاهر شده و ميوههاي قرمز توليد ميكنند كه بعد سياه رنگ ميشوند.موطن اصلي آن ژاپن است.
كاربرد :
اين گياه به دليل جذابيت پوشش برگي (بخصوص گونههاي هميشه سبز) و همچنين ميوههاي زيبا از ارزش بسياري برخوردار است. با تغيير رنگ برگها از قرمز به سبز و نارنجي و زرد زيبايي خاصي به محيط عرضه ميكند. از اين درخت بيشتر به صورت تك درخت براي تزيين پاركها استفاده ميشود.
توت:
یک درخت قدیمی و یا تاریخی در اکثر کشورهای جهان که معمولا در هر کشوری دارای قدمت بیش از دویست ، سیصد سال است. دارای پوست زرد نارنجی بوده که از مشخصههای جالب آن در زمستان است (بیشتر در مورد درختان نهال و جوان). درختی است مقاوم و کم نیاز که در اکثر مناطق و آب و هوا رشد مینماید و حتی میتواند به ارتفاع تا 25 متر نیز برسد. بعضی از درختان توت فقط گلهای نر تولید نموده و بنابراین میوه نمیآورند. این نوع درختان به عنوان یک درخت زینتی سایهدار بسیار مناسب هستند.
مشخصات گیاهشناسی
واریتهها
جا و خاک مناسب
هرس
تکثیر
استفاده غذایی و دارویی
درخت پر:
نام علمی : Cotinus coggyria
درخت پر از انواع گیاهان زیبا با قابلیت کاشت آسان در فضای آپارتمان است. این گیاه در فصل تابستان گل هایی به رنگ سفید
و زرد می دهد و به محیط خانه جلوه خاصی می بخشد. گل پر در مقابل آب و هوای سرد مقاوم است و می توان آن را در
فضای آپارتمان پرورش داد. برگ ها ساده، متناوب و کامل و به طول 5-7 سانتیمتر و پهنای آن 4-5 سانتیمتر می باشد.
رنگ برگها سبز درخشان بوده و قبل از ریزش به رنگ نارنجی و قرمز آتشین در می آید.
گلها کوچک مایل به زرد بر روی خوشه های پانیکولی انتهایی منشعب در اردیبهشت و خرداد شکوفا می شوند.خوشه های میوه دهنده صورتی، به شکل گل آذین های منشعب پر مانند به طول 17-25 سانتیمتر، متشکل از چند دانه و دمگلهای عقیم می باشد. میوه های شفت یک دانه ای بوده که از اواسط پاییز بر درخت باقی مانده و منظری دودی شکل به درخت می دهند.
قبل از کاشت، گلدانی را در اندازه متوسط انتخاب کرده و نهال را از خاک مرطوب و غنی از خاک برگ، هوموس و بارورکننده های آلی پر کنید. نهال را در عمق ۱۵ سانتیمتری خاک بکارید. زهکشی خاک باید بخوبی انجام و آبیاری گیاه بطور منظم صورت گیرد. در هر هفته حداقل سه بار گیاه را آبیاری و دقت کنید قبل از آبیاری مجدد، خاک گلدان مرطوب باشد.
گلدان را در مکانی نورگیر و در مقابل نورمستقیم خورشید قرار دهید. این گیاه سایه را نیز تحمل می کند و در صورت دسترسی نداشتن به نور خورشید، مشکلی ایجاد نخواهد شد. مناسب ترین PH خاک بر رشد بهتر گل پر شش و نیم است. تکثیر گل پر از طریق کاشت بذر و قلمه در فصل تابستان امکان پذیر است.
درختچه گل یخChimonanthus praecox
گلهای زمستانی گرچه در زیبایی فرم و تنوع رنگ با گلهای فصول دیگر قابل مقایسه نیستند ولی معمولا" رایحه مطبوعشان که فضای اطراف
را عطرآگین می کند جبران این کمبود را می نماید .
گل یخ همانگونه که از نامش پیداست یکی از این گلهای زمستانی است که در فصل سرما شکوفه می دهد و در قلب یخ گرمی می آفریند .
این گل خصوصا" برای استفاده گل بریده و تزئین منزل بسیار طرف توجه است .
مشخصات
اصل این گیاه از چین می آید و شامل درختچه های همیشه سبز و یا برگ ریز می شود . از چهار گونه موجود این گیاه تنها c. praecox بطور عمده کاشته می شود . این همان گیاهی است که ما با نام گل یخ آنرا می شناسیم . بلندی این گیاه به سه متر و گسترش آن به ۵/۲ ۳ متر میرسد.
c. praecox درختچه برگ ریز ( سیاه ریشه ) است و شاخه های متعددی دارد که از پای گیاه می رویند . برگهای آن نیزه ای شکل . گلهای فنجانی مانندش بطور تنها و یا جفت در محل اتصال برگ به ساقه ظاهر می شوند . رنگ گلبرگهای خارجی که بلندترند زرد و گلبرگهای کوتاهتر داخلی بنفشند . فصل گل از اواسط آذرماه شروع شده و تا اسفند بطول می انجامد . این گیاه قابلیت تحمل سرما را دارد .
طرز تکثیر
طرز تکثیر این درختچه زیبا و دوست داشتنی بطرق زیر می باشد:
۱- بوسیله بذر بذر رسیده را از درختچه بکنید یا از جائی مطوئن بدست آورید . آنرا اوائل پائیز در گلخانه یا محلی محفوظ در خاکی که از شن و خاکبرگ به نسبت دو و یک آماده کرده اید بکارید . پس از اینکه گیاه سبز و حداقل پنج برگ یا شش برگه شد، آنرا به گلدان دیگری منتقل کرده و بتدریج در هوای آزاد بگذارید . به این ترتیب درختچه ای که کاشته شده در حدود سه یا چهار سال طول میکشد تا به گل بنشیند .
۲ -بوسیله پاجوش – می توان قبل از ظهور گل یعنی در اواسط آبان ماه که هنوز درخت بیدارنشده است از پاجوشهای بزرگ و شاداب آن با احتیاط جدا کرده و در محلی که مورد نیاز است و یا در گلدان کاشت .
-۳ بوسیله قلمه – مطمئن ترین طریقه ازدیاد این درختچه ،تکثیر بوسیله قلمه است .جهت گرفتن بهترین فصل پس از خزان برگها یعنی در ماه آذرو اوائل دی ماه می باشد . برای این منظور شاخه های چوبی و یا نیمه چوبی را جداکرده و به اندازه های ده تا پانزده سانتیمتری قطع کنید و آنرا در گلخانه و یا اتاق در ماسه شسته الک کرده ، قلمه بزنید احتیاج به مواظبت فوق العاده ای ندارد در اواسط اردیبهشت می توان قیمه های گرفته و برگ دار را با احتیاط از ماسه خارج کرده و در گلدان مستقل قرار دهید .
۴ -بوسیله خوابانیدن – ازدیاد این درختچه از طریق خوابانیدن پاجوشها یا شاخه های نیمه چوبی امکان پذیر است .
هرس
این درختچه معمولا" به هرس زیاد احتیاج ندارد مگر آنکه ساقه ها بیش از حد پیرشده باشند. و یا ظاهرا" گیاه شلوغ و نامتناسب باشد . برای هرس و فرم دادن می توان از فروردین ماه ساقه های زیادی و پیر را تا چند سانتیمتری ریشه کوتاه کرد .
آفات و بیماریها
خوشبختانه این درختچه آفت بخصوصی ندارد که باعث از بین رفتن آن شود فقط کم آبی و عوامل فیزیولوژیکی خاک باعث ظهور لکه های قهوه ای روی برگها و یا زردی برگها می شود که با آبیاری منظم و کودپاشی برگها و ساقه این نقیصه نیز برطرف می شود . درختچه خرزهرهنام علمی : NERIUM OLEANDER
خانواده : APOCYNACEAE - خرزهره
بومی منطقه : مناطق حوضه مدیترانه و شمال آفریقا (مراکش)، جنوب شرق آسیا و مناطق جنوبی چین
نام های دیگر : OLIWA [Hawaii], Rosa Laurel [Mexico],Calypso, جاروجور، گیش، کیش،ژاله، شبرنگ
خرزهره گیاهی است چند ساله که به صورت بوته ای و یا درختچه می روید. این گیاه که بومی مناطق مدیترانه ای است، به عنوان گیاه زینتی در بسیاری از نقاط دنیا کاشته می شود.
خرزهره در تمام طول سال سبز بوده و دارای رشد سریعی است بطوری که معمولاً هر سال یکبار هرس می شود. برگ های آن سبز تیره با قوامی چرمی و رگبرگ های واضح، باریک، نیزه ای کشیده به طول ۱۰ تا ۲۰ سانتی متر هستند. گلها به رنگ های متنوع و در فصول گرم ظاهر می شوند.
رنگ گلها سفید، صورتی، قرمز و رنگهای حد واسط است. میوه ی گیاه باریک و قلمی است و پوشش غلاف مانند آن حاوی تعداد زیادی دانه با موهای ابریشمی است. این گیاه در بسیاری از مناطق ایران کاشته می شود و در برخی نواحی نیز به صورت خودرو یافت می شود.
خرزهره به صورت درختچه یا درخت کوچک به بلندی 6 - 2 متر و گستردگی 3 - 1متر است. دارای برگهای سبز پررنگ سرنیزهای شکل بوده و گلهای صورتی، قرمز و یاسفید آن در تابستان ظاهر میشوند. رنگ گلها سفید، صورتی، قرمز و رنگ های حد واسط است. میوه ی گیاه باریک و قلمی است و پوشش غلاف مانند آن حاوی تعداد زیادی دانه با موهای ابریشمی است. این گیاه در بسیاری از مناطق ایران کاشته می شود و در برخی نواحی نیز به صورت خودرو یافت می شود.
نگهداری:
- به مکان کاملاً آفتابی و خاک غنی و مرطوب با زهکش خوب نیاز دارد و حداقل دمای قابل تحمل آن 15- درجه سانتیگراد است.
- جهت کاشت در نواحی ساحلی و همچنین گرمسیر نیز مناسب است
تکثیر:
تکثیر آن از طریق کاشت بذر در بهار و تهیه قلمه نیمه رسیده ریشه در تابستان امکانپذیر است.
تمام قسمتهای خرزهره شامل برگ، گل، دانه، ساقه، پوست، ریشه . شیره آن سمی و حاوی گلیکوزیدهای قلبی می باشند. با این حال دانه های گیاه دارای بیشترین غلظت از این گلیکوزیدها بوده و در نتیجه سمی تر هستند به طوری که خوردن چند عدد از آنها می تواند به مرگ افراد منجر شود. پس از خشک شدن سمیت خرزهره حفظ می شود. این گیاه حتی پس از جوشانده شدن نیز همچنان سمی باقی میماند.
همچنین بخار و دود حاصل از سوختن شاخ و برگ گیاه حاوی گلیکوزیدهای کاردیوتوکسیک می باشد. خوردن یک برگ و یا 8 تا 10 عدد از دانه های خرزهره توسط انسان بالغ میتواند منجر به مرگ شود. مقدار کشنده برگ خرزهره برای گاوها 50 تا 1100، برای تک سُمی ها 30 و در گوسفند 110 میلی گرم برای هر کیلو وزن بدن گزارش شده است.
مسمومیت با خرزهره در انسان به فراوانی اتفاق می افتد و در بعضی از کشورها یکی از علتهای عمده مسمومیت گیاهی در انسان محسوب می شود. بلع تصادفی برگ، گل و یا دانه های گیاه توسط کودکان، خوردن برگ و یا جوشانده آن برای خودکشی، استفاده از قسمتهای مختلف گیاه به عنوان گیاه دارویی از جمله برای سقط جنین، مصرف عسلی که از گلهای گیاه به وسیله زنبور فراهم شده است،استنشاق
دود و بخار ناشی از سوختن شاخ و برگ خرزهره، خوردن گوشتی که با استفاده از ترکه های این گیاه به جای سیخ کباب شده است، خوردن
سوپی که با ترکه های خرزهره به هم زده شده است و یا خوردن حشراتی که قبلاً از خرزهره تغذیه کرده اند از مواردی می باشد که به مسمومیت در افراد و در مواردی به مرگ آنها منجر شده است.
نظرات شما عزیزان:
.: Weblog Themes By Pichak :.